یکی از مراحل حیاتی در فرآیند رنگ آمیزی ساختمان، زیرسازی نقاشی ساختمان است که هنرمند نقاش به دقت به وضعیت دیوار می‌پردازد. این مرحله با استفاده از ابزارها و مواد مختلف، از جمله بتونه، به لکه‌گیری سطح، با توجه به جنس دیوار انجام می‌شود تا شرایط مناسبی برای اجرای رنگ آمیزی ایجاد شود. در این مرحله، ایراداتی مانند ترک‌ها، زبری‌ها، سوراخها و ناهمواری‌ها برطرف می‌شوند. زیرسازی دیوار با تخصص و تجربه هنرمند نقاش انجام می‌شود و معمولاً با استفاده از بتونه صورت می‌گیرد، که باعث بهبود جذب رنگ بر روی دیوار می‌شود.
دلایل نیاز به زیرسازی
هر سطحی که برای رنگ آمیزی آماده می‌شود، نیاز به زیرسازی دارد تا کیفیت نهایی نقاشی ساختمان افزایش یابد. عدم انجام زیرسازی منجر به نتیجه نهایی زیبا نمی‌شود و ایرادات سطح به وضوح قابل مشاهده خواهند بود. ایراداتی مانند ناهمواری‌ها، ترک‌های سطحی و عمقی، سوراخها و یا لکه‌های پررنگ ممکن است پس از رنگ آمیزی قابل مشاهده باشند و توسط رنگ پوشش داده نخواهند شد. برای جلوگیری از این ایرادات و تضمین عدم اثر منفی آنها بعد از رنگ آمیزی، انجام زیرسازی ضروری است.
زیرسازی برای سطوح با جنس‌های مختلف
هر دیوار با جنس خود نیازمند زیرسازی خاصی است. در ادامه به چند نمونه از سطوح و زیرسازی آنها اشاره می‌شود:
زیرسازی دیوار گچی: برای دیوارهای گچی، زیرسازی ضروری است تا جذب رنگ توسط گچ دیوار کاهش یابد و کیفیت نهایی کار افزایش یابد. از روغن‌های خاص مانند پرایمر و روغن الیف برای زیرسازی استفاده می‌شود و سپس با گار و سمباده‌کاری، سطح آماده می‌شود.
زیرسازی دیوار بتنی و سیمانی: برای دیوارهای سیمانی یا بتنی، نیاز به زیرسازی قوی است تا تمام شکافها و ترک‌ها برطرف شود. پس از تعمیر شکافها، رنگ اصلی چند لایه اعمال می‌شود و سپس رنگ نهایی اجرا می‌شود.
زیرسازی با پوشش کنیتکس: رنگ‌های بافت دار مانند کنیتکس به سختی از سطح دیوار پاک می‌شوند و ممکن است در پاکسازی یا کندن آن سطح آسیب ببیند و نیاز به زیرسازی بیشتری داشته باشد.
زیرسازی با پوشش بلکا: پوشش‌های سلولزی مانند بلکا دارای تنوع زیادی هستند و کند بودن پاکسازی آنها نیازمند زیرسازی دقیق‌تری است.
زیرسازی با کاغذ دیواری: در صورت وجود کاغذ دیواری، ابتدا باید این پوشش جدا شود. این عملیات بسته به نوع کاغذ و چسب ممکن است آسان یا دشوار باشد. بعد از جدا کردن کاغذ دیواری، زیرسازی بر اساس آسیب‌های وارده بر روی سطح انجام می‌شود.
مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان
مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان برای هر نوع سطح متفاوت است و نیازمند رعایت نکات و موارد خاصی می‌باشد. مراحل کلی زیرسازی نقاشی ساختمان شامل:
تمیز کردن سطح
ابتدا سطح مورد نظر باید به دقت تمیز شود. از آب گرم، صابون و یا اسفنج تمیز یا پارچه تمیز برای این کار استفاده می‌شود. تمیز کردن سطح باید با توجه به آلودگی و چسبندگی آن صورت گیرد. در صورت آلودگی بیشتر، از محلول تری فسفات سدیم نیز می‌توان استفاده کرد. اگر دیوار نوساز بوده و رنگ نداشته باشد، نیازی به تمیز کردن ندارد.
اجرای لایه روغن
در این مرحله، که تنها برای دیوارهای گچی و نوساز اجرا می‌شود، از روغن الیف یا پرایمر برای روغن‌کاری استفاده می‌شود. این اقدام به دلیل آن است که در صورت استفاده از رنگ بر روی دیوار گچی، رنگ به خوبی جذب نمی‌شود و یا مصرف رنگ به دلیل خوردگی آن توسط گچ افزایش می‌یابد. با اعمال روغن کاری، لایه‌های زیری به مقاومت بیشتری دست می‌یابند و اجرای بهتری برای رنگ‌آمیزی فراهم می‌شود.
بتونه کاری
در مرحله سوم، بعد از خشک شدن سطح، بتونه کاری انجام می‌شود. بتونه یک ماده خمیری است که مقاومت سطح عایق را افزایش می‌دهد و سطح را صاف و صیغلی می‌کند تا رنگ به خوبی جذب شود. این فرآیند باعث برطرف شدن ایراداتی مانند درز، سوراخ، برآمدگی و شکاف می‌شود و سطح را صاف و یکدست می‌سازد. با استفاده از تیغ یا کاردک، بتونه باید همه شکافها و سوراخها را هم‌سطح کنید و پر کنید. متناسب با رنگ نهایی، از بتونه پلاستیکی یا بتونه روغنی نیز می‌توان استفاده کرد. هر چند بتونه آماده در بازار موجود است، اما نقاشان حرفه‌ای عموماً بتونه خود را تهیه می‌کنند.
سمباده‌زنی
با خشک شدن بتونه کاری بین 12 تا 20 ساعت، مرحله سمباده‌زنی انجام می‌شود. این مرحله باعث صاف و یکدست شدن سطح می‌شود و هر نوع ناهمواری یا زبری را برطرف می‌کند. برای اطمینان از اجرای صحیح، با کشیدن دست بر روی سطح، اگر هنوز زبری مشاهده شود، با سمباده‌زنی مجدد آن را برطرف کنید. پس از سمباده‌زنی، با یک پارچه مرطوب، گرد و خاکی حاصل از سمباده‌زنی را تمیز کنید.
آسترکشی اولیه
با اتمام سمباده‌زنی و خشک شدن سطح، آسترکشی اولیه با استفاده از رنگ مناسب، قلم مو و غلطک انجام می‌شود و سطح دیوار رنگ می‌پذیرد. این کار با استفاده از رنگ رقیق باعث سریع تر خشک شدن سطح می‌شود. این مرحله نقش مهمی در نتیجه نهایی رنگ‌آمیزی دارد.
سمباده‌زنی دوم
پس از انجام آسترکشی و گذشت 12 تا 20 ساعت، سطح دیوار مجدداً خشک می‌شود و با سمباده نرم، سمباده‌زنی دوباره انجام می‌شود. این مرحله به برطرف کردن ایرادات دیگری که ممکن است در آسترکشی مشاهده شده باشد و ایجاد سطح صاف و یکدست کمک می‌کند. اکنون همه چیز برای انجام رنگ‌آمیزی آماده است.
استفاده از روغن الیف
برای تهیه زیرسازی، امکان استفاده از پرایمر یا روغن الیف وجود دارد. روغن الیف با نفوذ به عمق سطوح گچی، چسبندگی ایجاد می‌کند و از جذب رنگ جلوگیری کرده و سطح را برای رنگ‌آمیزی آماده می‌سازد. این روغن بین ذرات سست نفوذ می‌کند و با ایجاد چسبندگی، منافذ را بسته می‌کند. استفاده از روغن الیف منجر به کاهش نفوذ بیش از حد رنگ به عمق گچ می‌شود و بنابراین مصرف رنگ کاهش می‌یابد.
برای استفاده از روغن الیف، سطح باید به طور کامل تمیز شده و هیچ آلودگی یا گرد و غباری بر روی آن نباید باقی بماند. تمام ترک‌ها باید برطرف شده و پس از خشک شدن، سطح با سمباده‌زنی صاف شود. سپس روغن الیف با تینر روغنی رقیق می‌شود و این ترکیب باید بر اساس نوع سطح کار متفاوت باشد. سپس با استفاده از غلطک یا قلم مو، روغن روی سطح دیوار اعمال می‌شود. تازه آموزش‌ها نیز نشان می‌دهند که برای جلوگیری از شره‌کردن، اعمال روغن الیف باید از بخش‌های بالایی سطح انجام شود. اجرای روغن الیف توسط نقاشان ممکن است متفاوت باشد، اما اهمیت آن در زیرسازی دیوارهای گچی برای رنگ‌آمیزی است.
پرایمر
یکی از محصولاتی که می‌توان در زیرسازی استفاده کرد، پرایمر است که ویژگی‌های بسیاری دارد. این محصول یک نوع رزین زیرکار با ویژگی‌های چسبندگی بالا و بدون بو است. پرایمر همچنین برای عایق‌کاری رنگ نمای ساختمان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زیرسازی برای رنگ روغنی
نقاشی ساختمان با رنگ روغنی یک روش رایج است و رنگ روغنی از رنگ‌های متداول در ساختمان است. اگر نیاز به رنگ‌آمیزی با رنگ روغنی وجود دارد، زیرسازی نقاشی ساختمان نیز انجام می‌شود. مراحل زیرسازی برای اجرای رنگ روغنی همانند مراحل اصلی زیرسازی گفته شده می‌شود، که شامل بتونه‌کاری، سمباده‌زنی و پاک‌کردن سطح است. برای اجرای بهتر نقاشی راه پله زیرسازی باید با دقت انجام شود.
زیرسازی برای رنگ پلاستیک
برای زیرسازی نقاشی با رنگ پلاستیک نیز باید به سطح مورد نظر توجه شود. اگر سطح از جنس گچ باشد، ابتدا رنگ آستر روی دیوار زده شده و در صورت لزوم از رنگ آستر استفاده می‌شود. می‌توانید بتوانید را خریداری یا برای آماده‌سازی بتونه، مقداری گل بتونه را با رنگ پلاستیک و مقداری آب مخلوط کنید. در این مرحله می‌توان از رنگ اکریلیک خالص نیز استفاده کرد. سپس بتونه‌کاری و رفع ایردات سطح انجام شده و پس از خشک شدن، با سمباده‌زنی، برای سطوح زبر از سمباده سخت و برای سطوح دیگر از سمباده نرم استفاده می‌شود. مطلب انواع نقاشی ساختمان نیز اطلاعات کافی را به شما می دهد.
لکه‌گیری دیوار با گچ
برای رنگ‌آمیزی با رنگ پلاستیک، می‌توان لکه‌گیری دیوار با گچ را اجرا کرد. برای این کار، ملات مناسبی که با گچ آماده شده است، برای پر کردن شکافها و برطرف‌سازی فرو رفتگی‌ها استفاده می‌شود.
زیرسازی دیوار رنگ‌نخورده
مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان گفته شد، اما برای دیوارهای گچی رنگ‌نخورده و ساختمان‌های نوساز، تفاوت‌هایی در مراحل زیرسازی وجود دارد. این دیوارها به دلیل حاوی گچ ممکن است رنگ را به خوبی جذب نکنند و بنابراین لازم است که در ابتدای مراحل زیرسازی، سطح دیوارها روغن‌کاری شود. برای این منظور نیز از روغن الیف استفاده می‌شود که در مورد ویژگی‌ها و نحوه استفاده از آن نیز صحبت شده است. مراحل باقی‌مانده زیرسازی دیوارهای رنگ‌نخورده مشابه مراحل اصلی گفته شده است و باید به رنگی که قرار است اجرا شود، توجه کافی داشت. در مقاله نکات رنگ آمیزی ساختمان موارد دیگری گفته شده است.
زیرسازی برای رنگ‌های متنوع
فرآیند زیرسازی متغیرهای مختلفی را برای هر رنگ در نظر می‌گیرد. میزان و نحوه زیرسازی بستگی به نوع رنگ و کاربرد آن دارد. جزئیات این زیرسازی به شرح زیر است:
پوشش بلکا: در صورت نیاز به پوشش بلکا، زیرسازی مشخصی مورد نیاز نیست. این نوع پوشش به راحتی ایرادات جزئی مانند ترک‌ها و فرورفتگی‌ها را مخفی می‌کند. در صورت وجود ایرادات گسترده، زیرسازی انجام شده و ترک‌های بزرگ رفع می‌شوند.
رنگ روغنی، اکریلیک و پلاستیک: برای استفاده از رنگ‌های مانند اکریلیک و پلاستیک، سطح باید صاف و یکدست باشد و تمامی ایرادات باید رفع شده باشد تا نتیجه نهایی بدون مشکل و زیبا باشد.
رنگ بافت دار: با توجه به ساختار بافت دار، نیازی به زیرسازی زمان‌بر نیست و می‌توان به سرعت به مرحله بعدی پرداخت.
نکات زیرسازی نقاشی ساختمان
علاوه بر جنس دیوار و نوع رنگ، زیرسازی برای پوشش‌های متنوع مانند بلکا و مولتی کالر نیز حائز اهمیت است. دقت در انجام این مرحله ضروری است و گاهی اوقات ممکن است به سه لایه رنگ نیاز باشد. هرچقدر ایرادات سطح بیشتر باشد، زمان و کار بیشتری لازم است.
جمع بندی
رنگ‌آمیزی ساختمان نیازمند دانش و تجربه بالاست و زیرسازی یکی از مراحل اصلی آن به شمار می‌رود. انجام این مرحله با دقت زیاد ضروری است، زیرا در غیر اینصورت ممکن است پس از اتمام کار، مشکلات و ایرادات قابل مشاهده بر روی سطح باقی بماند. تجربه نقاش نقش مهمی در بهبود اجرای زیرسازی دارد و روش اجرای آن ممکن است از نقاش به نقاش متفاوت باشد. این مطلب به بررسی مراحل زیرسازی نقاشی ساختمان و نکات مربوط به زیرسازی برای رنگ‌های مختلف می‌پردازد. امیدواریم که این موارد برای شما مفید باشد.
منبع: وبسایت اوس نقاش
